Καρκίνος Όρχεων
Ο καρκίνος των όρχεων δεν είναι συχνός και αποτελεί το 1% των κακοηθειών του άνδρα. Σπάνια εμφανίζεται πριν από την εφηβεία ενώ η μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισής του είναι η ηλικία μεταξύ 15-44 ετών. Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι των όρχεων προέρχονται από τα γεννητικά κύτταρα, δηλαδή τα κύτταρα που εμπλέκονται στην παραγωγή του σπέρματος. Θεωρείται η πλέον ιάσιμη μορφή καρκίνου του ουροποιογεννητικού συστήματος.
Οι καρκίνοι των όρχεων χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, ανάλογα με τον ακριβή τύπο των κυττάρων που προκαλεί τον καρκίνο. Τα σεμινώματα, που συμβαίνουν στο 50% περίπου των περιπτώσεων και τους μη σεμινωματώδεις όγκους.
Συμπτώματα
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρώτο σύμπτωμα που παρατηρείται είναι μία ψηλαφητή ανώδυνη σκληρία πάνω στον όρχι. Σε κάποιες περιπτώσεις η σκληρία αυτή μπορεί να είναι και επώδυνη. Θα πρέπει, πάντως, να γνωρίζετε ότι υπάρχουν διάφορες άλλες παθήσεις που εμφανίζονται με τα ίδια συμπτώματα.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, όπου ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί, μπορεί να παρουσιαστεί με συμπτώματα από άλλα μέρη του σώματος, όπως πόνος στην πλάτη ή στην κοιλιά, απώλεια βάρους ή δύσπνοια.
Παράγοντες κινδύνου
Γνωστοί παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να αναπτυχθεί καρκίνος στον όρχι είναι:
• Φυλή: Το υψηλότερο ποσοστό καρκίνου των όρχεων εμφανίζεται σε λευκούς άντρες στη Βόρεια Ευρώπη. Ίσως ορισμένοι γενετικοί ή περιβαλλοντικοί παράγοντες να εμπλέκονται σε αυτό.
• Οικογενειακό ιστορικό: Οι αδελφοί και οι γιοι ασθενών με καρκίνο του όρχεως έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του όρχεως.
• Μη φυσιολογική κάθοδος των όρχεων στο όσχεο (κρυψορχία): Οι όρχεις αναπτύσσονται στην περιοχή της κοιλιάς και συνήθως κατεβαίνουν στο όσχεο πριν από τη γέννηση. Μερικά μωρά γεννιούνται με έναν ή και τους δύο όρχεις να μην έχουν κατέβει στο όσχεο. Μελέτες έχουν δείξει μία αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε άντρες που είχαν κρυψορχία, ιδιαίτερα όταν η κρυψορχία καθυστερήσει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.
• Υπογονιμότητα: Σε κάποιες μελέτες φαίνεται ότι οι υπογόνιμοι άντρες αντιμετωπίζουν μία ελαφρά αύξηση του κινδύνου.
• Λοίμωξη από AIDS: Οι άντρες που πάσχουν από AIDS έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου τόσο στον όρχι όσο και σε άλλα όργανα.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με την ψηλάφηση τις περισσότερες φορές από τον ίδιο τον ασθενή με την ανεύρεση ανώδυνης σκληρίας στον όρχι (αυτοψηλάφηση).
-
Υπερηχογράφημα όρχεων.
Μπορεί με ασφάλεια να ξεκαθαρίσει αν η σκληρία οφείλεται σε κάτι συμπαγές (καρκίνος) ή σε κάποια καλοήθη κύστη που απλώς περιέχει υγρό.
-
Αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας καθώς και αξονική τομογραφία θώρακος
-
Εξετάσεις αίματος.
Ο καρκίνος των όρχεων συχνά παράγει κάποιες ουσίες που μπορούν να ανιχνευθούν στο αίμα, οι λεγόμενοι καρκινικοί δείκτες. Οι αιματολογικές αυτές εξετάσεις είναι η α-εμβρυϊκή σφαιρίνη (AFP), β-ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (β-hCG) και η γαλακτική αφυδρογονάση (LDH).
Η αύξηση ενός ή περισσότερων δεικτών βοηθούν στην επιβεβαίωση του καρκίνου των όρχεων. Υπάρχουν ιστολογικές μορφές του καρκίνου των όρχεων, στις οποίες οι τιμές των καρκινικών δεικτών στο αίμα είναι σε φυσιολογικά επίπεδα. Έτσι, ένα αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει τον καρκίνο.
Θεραπεία
Η θεραπεία του καρκίνου των όρχεων είναι η χειρουργική αφαίρεση του όρχεως που πάσχει δηλαδή ορχεκτομή.
Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται σε όλες τις περιπτώσεις και έχει ως στόχο να αφαιρέσει τον όρχι που έχει καρκίνο. Αυτή από μόνη της μπορεί να είναι θεραπευτική, αν ο καρκίνος βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και δεν έχει εξαπλωθεί. Αν ο καρκίνος έχει δώσει μεταστάσεις, μπορεί να χρειαστεί, ύστερα από ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία, νέα χειρουργική επέμβαση, για να αφαιρεθούν κάποιες καρκινικές μάζες που παρέμειναν στην κοιλιά.
Ορχεκτομή και γονιμότητα
Η αφαίρεση του ενός όρχεως και εφόσον ο άλλος είναι φυσιολογικός δεν επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή ή τη γονιμότητα. Η γονιμότητα μπορεί να επηρεαστεί σε περίπτωση όπου ακολουθήσει συμπληρωματικά χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία.
Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να γίνει κατάθεση σπέρματος σε τράπεζα σπέρματος. Σε ορισμένους ασθενείς η γονιμότητα επιστρέφει στο φυσιολογικό μετά το πέρασμα ενός έτους από τη χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία.
Χημειοθεραπεία
Η χημειοθεραπεία είναι η θεραπεία του καρκίνου με τη χρήση αντικαρκινικών φαρμάκων που καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα ή σταματούν τον πολλαπλασιασμό τους. Η διάρκεια και το είδος του θεραπευτικού σχήματος εξαρτάται από τον ιστολογικό τύπο και το στάδιο του καρκίνου κατά τη διάγνωση.
Ακτινοθεραπεία
Η ακτινοθεραπεία είναι μία θεραπεία που χρησιμοποιεί ακτινοβολία, η οποία στοχεύει τα καρκινικά κύτταρα και τα καταστρέφει.
Παρακολούθηση μετά τη θεραπεία
Η παρακολούθηση συνήθως διαρκεί για αρκετό χρονικό διάστημα ύστερα από μία επιτυχημένη θεραπεία, για να διαπιστωθεί πρώιμα τυχόν επανεμφάνιση του καρκίνου. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εξέταση από τον γιατρό και εξετάσεις αίματος που ελέγχουν τους καρκινικούς δείκτες. Μπορεί, επίσης, να υποβάλλεστε σε ακτινογραφία θώρακος ή αξονική τομογραφία, για να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει υποτροπή.