Καρκίνος Νεφρού
Ο καρκίνος του νεφρού είναι η τρίτη συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος και εμφανίζεται συνήθως μετά τα 50 έτη (μέση ηλικία 64 έτη). Στους άντρες, η συχνότητα είναι σχεδόν διπλάσια σε σχέση με τις γυναίκες. Τα τελευταία χρόνια εμφανίζει αύξηση της επίπτωσης περίπου 2%. Η αύξηση αυτή προφανώς σχετίζεται με την αυξημένη χρήση απεικονιστικών μεθόδων (υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία). Σε ποσοστό 20-30% των ασθενών η νόσος διαγιγνώσκεται σε μεταστατικό στάδιο. Η 5ετής επιβίωση των ασθενών με μεταστατική νόσο είναι <20%
Συμπτώματα καρκίνου του νεφρού
Στα αρχικά στάδια, σπάνια υπάρχουν συμπτώματα, και αυτά μπορεί να μην εκτιμηθούν σωστά, όπως ένα επεισόδιο αιματουρίας ή ένα αίσθημα βάρους δεξιά ή αριστερά από τη μέση.
Tα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι:
-
Αιματουρία
-
Πόνος στα πλευρά στην περιοχή των νεφρών που δεν υποχωρεί.
-
Ψηλαφητή μάζα στην κοιλιά.
-
Ανεξήγητη απώλεια βάρους.
-
Αδυναμία, καταβολή, αίσθημα κόπωσης και πυρετός που δεν μπορούν να αποδοθούν σε άλλη αιτία.
-
Απο τις εργαστηριακές εξετάσεις συνήθως ανευρίσκεται, αναιμία, ερυθροκυττάρωση, υπερασβεστιαιμία, διαταραχές ηπατικής λειτουργίας και αυξημένη ΤΚΕ.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του νεφρού είναι:
-
Κάπνισμα
-
Παχυσαρκία
-
Υψηλή αρτηριακή πίεση
-
Διατροφή
-
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του νεφρού
-
Αιμοκάθαρση
Διάγνωση
Για τη διάγνωση, μετά την κλινική εξέταση, ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει κάποιες επιπλέον εργαστηριακές εξετάσεις, όπως:
-
Υπερηχογράφημα
-
Αξονική τομογραφία κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου
-
Μαγνητική τομογραφία κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου
-
Βιοψία σε ορισμένες περιπτώσεις
Θεραπεία εντοπισμένου καρκίνου του νεφρού
Η θεραπεία που θα συστηθεί εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, το στάδιο της νόσου, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενή. Οι θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν, σήμερα, είναι:
Η χειρουργική θεραπεία η οποία αποτελεί τη θεραπεία εκλογής. Μπορεί να γίνει με ανοιχτή, λαπαροσκοπική και ρομποτική επέμβαση.
Η επέμβαση αφορά στην αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού (ριζική νεφρεκτομή) ή σε κάποιες περιπτώσεις τμήματος του νεφρού ή αφαίρεση μόνο του όγκου (μερική νεφρεκτομή/ογκεκτομή).
Η ριζική νεφρεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού με τις περιτονίες του και το αρχικό τμήμα του ουρητήρα. Το σύστοιχο επινεφρίδιο αφαιρείται μόνο σε περιπτώσεις απεικονιστικης διήθησης αυτού, ή σε μεγάλου μεγέθους όγκους του άνω πόλου του νεφρού.
Τα τελευταία χρόνια επικρατεί η άποψη της συντηρητικής χειρουργικής (μερική νεφρεκτομή/ογκεκτομή) για την εντοπισμένη νόσο και σε περιφερικούς όγκους μέχρι 4εκ.
Απόλυτη ένδειξη μερικής νεφρεκτομής αποτελεί η ύπαρξη μονήρους νεφρού ή η ύπαρξη κακοήθειας και στους δύο νεφρούς. Στόχος της μερικής νεφρεκτομής είναι η όσον το δυνατόν περισσότερο διατήρηση λειτουργικού νεφρικού ιστού. Στις σχετικές ενδείξεις περιλαμβάνονται η πολλαπλή λιθίαση του ετερόπλευρου νεφρού, η χρόνια πυελονεφρίτιδα, κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση με δημιουργία ουλών, συστηματική νόσος που ενδεχομένως στο μέλλον μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του ετερόπλευρου νεφρού.
Σε ασθενείς υψηλού χειρουργικού κινδύνου και με συγκεκριμένες ενδείξεις τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται η κρυοθεραπεία και η θερμοθεραπεία με ραδιοσυχνότητες.
Θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του νεφρού
Ο μεταστατικός καρκίνος του νεφρού είναι ένας καρκίνος ανθεκτικός τόσο στην ακτινοθεραπεία οσο και στη χημειοθεραπεία, συνεπώς οι κλασσικές συστηματικές θεραπείες έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές. Μέχρι πρόσφατα η θεραπεία βασιζόταν κυρίως στις κυτταροκίνες (ιντερφερόνη και ιντερλευκίνη), µε χαμηλά όμως ποσοστά ανταπόκρισης, μικρό όφελος στην επιβίωση και σημαντικές παρενέργειες.
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται ουσίες, που στοχεύουν σε μοριακό επίπεδο σε διάφορα στάδια εξέλιξης του όγκου, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Η εξέλιξη της μοριακής βιολογίας οδήγησε στην ανάπτυξη πολλών νέων θεραπευτικών παραγόντων που παρεμβαίνουν σε διάφορα σημεία της ογκογένεσης. Οι στοχευμένες θεραπείες (targeted therapies) αναφέρονται σε φάρμακα ή άλλες ουσίες σχεδιασμένες να σταματούν την ανάπτυξη του καρκίνου, είτε αποτρέποντας τη διαίρεση και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων είτε καταστρέφοντας τα άμεσα. Η κατανόηση πλήρως του παθοφυσιολογικού μηχανισμού της καρκινογένεσης στο νεφρό, που είναι κυρίως η αγγειογένεση, αποτέλεσε την αρχή για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στην αντιμετώπιση της μεταστατικής νόσου.
Οι στοχευμένες θεραπείες στοχεύουν ακριβώς αυτό το μηχανισμό και διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τους αναστολείς των αγγειακών ενδοθηλιακών αυξητικών παραγόντων (Vascular Endothelial Growth Factor αναστολείς) και τους αναστολείς του μηχανιστικού στόχου της ραπαμυκίνης (mTOR αναστολείς). Τα φάρμακα αυτά καταστέλλουν την αγγειογένεση, που δίνει τη δυνατότητα στον όγκο να επιβιώσει και να αναπτυχθεί, επιτυγχάνοντας έτσι τη συρρίκνωση ή την αναστολή της ανάπτυξής του.
Η ανοσοθεραπεία αποτελεί μια νέα μορφή θεραπείας που δρα αξιοποιώντας και ενισχύοντας τη φυσιολογική ικανότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος στην καταπολέμηση του καρκίνου. Είναι γενικά πολύ καλά ανεκτή με ήπιες παρενέργειες γεγονός που επιτρέπει τη χορήγησή της ακόμα και σε ηλικιωμένους ή σε ασθενείς με χρόνια προβλήματα, ενώ δεν απαιτεί παραμονή των ασθενών στο νοσοκομείο.
Πρόληψη του καρκίνου του νεφρού
Η λήψη μέτρων που βελτιώνουν την υγεία μπορεί να βοηθήσει και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισής της νόσου:
-
Αποφύγετε ή διακόψτε το κάπνισμα.
-
Διατηρήστε φυσιολογικό σωματικό βάρος.
-
Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων, λίπους ή πρωτεϊνών.
-
Διατηρήστε την αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα και μειώστε το αλάτι στο φαγητό σας.
-
Αποφύγετε την έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες.
Αν έχετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει να μας ενημερώσετε, γιατί η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για τη σωστή θεραπεία της νόσου.
Χρειάζεται παρακολούθηση μετά τη θεραπεία για καρκίνο του νεφρού;
Επειδή η νόσος μπορεί να υποτροπιάσει, θα πρέπει να κάνετε τις εξετάσεις που θα σας συστήσει ο γιατρός σας, σε τακτικά χρονικά διαστήματα για τουλάχιστον 5 χρόνια.